Onderstaande tekst is opgesteld door Joodse Lezingen:

Israëlieten in het land Israël rond het begin van onze jaartelling

Deportaties van Israëlieten naar het westen (Rome) na 66-70 CE

Bar Kochba oorlog 132-135 CE

Diaspora 66-70 CE

Diaspora 132-135 CE

Diaspora Babylon, Mesopotamië 586 BCE

Perzische verovering van Babylonië

Geïntegreerde Joden in Mesopotamië, Babylonië

Ontstaan van de Babylonische Talmoed (Bavli) 0-600 CE

Grondslag van het Rabbijnse Jodendom

Betekenis Bavli

Talmoed Jeruzalem (Yerushalmi) ondergeschikt aan Babylonische Talmoed

Westerse diaspora

Taalkundig verschil tussen Babylonische en westerse diaspora

Aramees sprekende diaspora in het oosten (Babylonië/Mesopotamië)

Grieks sprekende diaspora in het westen

Semitische taal milieu in het oosten (Aramees)

Aramees en Hebreeuws in Babylonische Talmoed

Westerse diaspora in Turkije (Klein Azië), Zuid Europa, Noord Afrika

Latijn in hogere kringen van Joden in Italië en Spanje

Meer dan 90% van de Joden in de westerse diaspora spraken Grieks

Teloorgang van het Aramees in de westerse diaspora

De grote (culturele) gevolgen van het taalkundig verschil tussen de oosterse en westerse diaspora

In het oosten (inclusief Israël) ontstond de rabbijnse beweging rond 70 CE na de verwoesting van de tempel

Het heeft heel lang geduurd voordat de rabbijnse beweging dominant werd in de westerse diaspora (vanaf 500 CE)

Mondelinge ontwikkeling van rabbinale leer- en leefregels

Schriftelijke vastlegging van rabbinale leer- en leefregels in Hebreeuws en Aramees

Misjna, Gemara, Talmoed, bijbelcommentaren Midrasjiem onbereikbaar voor de Grieks sprekende Joden in westerse diaspora

Joden in westerse diaspora spraken alleen maar Grieks (90%)

Vertaling van de Joodse bijbel in het Grieks (Septuagint) 3e eeuw BCE

Vroege rabbijnen hebben nooit hun literatuur in het Grieks en latijn vertaald

Groeiend verschil tussen oosterse en westerse diaspora door taalproblemen

Oosterse diaspora en rabbijnse invloed door gemeenschappelijke taal (Aramees)

Ontwikkelingen in het oosterse Jodendom (Babylonië en Israël) van 0-500 CE

Rabbinale invloed/dominantie in oosterse diaspora

Westerse diaspora kent geen proces van rabbinisering van het Jodendom

Oriëntatie op de Griekstalige bijbel (Septuagint) en Griekstalige Joodse literatuur (apocriefen en pseudepigrafen) in het westen

Talmoed en Misjna bleven geheel buiten het zicht van de in de westerse diaspora levende Joden

Archeologische en literaire bewijzen

Romeinse en Griekse auteurs over Grieks sprekende Joden

Geen spoor van rabbinale leefregels in de westerse diaspora van 0-600 CE

Jodendom in Turkije (klein Azië), Zuid Europa

Totale vervreemding tussen Joden in westerse en oosterse diaspora

Pas vanaf 600 CE begon het Hebreeuws heel langzaam terrein te winnen in het westen

Ontwikkelingen van rabbinale Jodendom vanaf 600 CE in het westen

Gezichtsbepalende rabbinale Jodendom van 600-1800 in het westen

Ontwikkeling van eigen Joodse identiteit (zonder rabbinale invloed) in westerse diaspora

Bloeiende niet rabbijnse Joodse cultuur in het westen (300 BCE-700 CE)

Leidinggevende posities van vrouwen in de synagoge

Griekse versie van het achttien gebed SH’MONE ES’RE

Vergrieksing van de Joodse cultuur

Makkabeese oorlogen, tegen Joodse modernisten in Jeruzalem

Vergrieksing van de Joodse cultuur na 164 BCE ging toch door

Helleniseringsprocessen, architectuur, literatuur, filosofie, religie in zowel Israël als diaspora

Joden in Alexandrië (50.000-100.000) ontwikkelingen van de Septuaginta door teloorgang van

Hebreeuwse taal

Septuaginta de bijbel van de Joden in de diaspora en later van de christenen

Nieuwe Griekse bijbelvertaling voor Joden ’tegen’ ontwikkelingen van christelijk geloofsgoed

Aquila Symmachus Theodotion

Nieuwe Joodse literatuur in het Grieks in Alexandrië en Palestina (200 BCE)

Er zijn vele fragmenten (citaten) gevonden van de Joods Griekse literatuur

Joden en het Epos van Homerus, leerdicht in Hexameters, klassiek Griekse Tragedie, wetenschappelijke historiografie, filosofische traktaat, commentaren, etc.

De Joodse Homerus Sosates, Theodites gedicht in Hexameters over Sichem, Ezechiël Poeta uit Alexandrië Grieks drama over de uittocht Exagoge, klassiek Griekse bode bericht

Demetrius (250 BCE) en problemen in de bijbeltekst Griekse vraag en antwoord genre, Eupolomos en de koningen van Juda, Flavius Josephus

Pseudo Fossilides, Griekse leerdicht, didactische poëzie (begin van onze jaartelling Alexandrië)

Philo van Alexandrië, filosofische traktaat, cultuursynthese Jodendom en Hellenisme (Griekse filosofie)

Het in overeenstemming brengen van Bijbelse geloofsvoorstellingen met Platonistische filosofie

Plato en Mozes bij Philo van Alexandrië

Historische geschriften van Philo van Alexandrië over de pogrom in Alexandrië 38 CE

Platonische motieven in de wijsgerige gedachten van Philo verdedigd op basis van Tora

Opbloei Joodse wetenschap juist in Hellenistische cultuur, Joodse artsen, medici in vroege Romeinse rijk

Rabbijnse literatuur waaruit kennis van Griekse en Romeinse wetenschap blijkt

500 CE eerste Joodse medische literatuur in het Hebreeuws

Joodse Arts Asaf, bewonderaar van Griekse arts Hippocrates

Alchemie in de oudheid als wetenschap

Eerste ons bekende alchemist is de Joodse Maria (Alchemista), begin van onze jaartelling, Egypte, au bain-marie

Paar duizend Joodse inscripties op steen, getuigenissen van Joodse cultuur

4000 Joodse grafschriften in de diaspora, 90% in het Grieks, 10% in het Latijn, minder dan 5% Hebreeuws, Aramees

Van de Joodse grafschriften in Israël is 65% in het Grieks, 35% Hebreeuws, Aramees

Grafschriften in Galilea en diaspora in Griekse metrische poëzie

Voor het grote meerderheid van de Joden (ook in Israël) was rond het begin van onze jaartelling het Grieks de moedertaal geworden

Goede integratie van Joden in Griekse Romeinse cultuurwereld, invloed en interesse bij niet-joden voor Joodse leefwijze

Godvrezenden, Griekse en Romeinse sympathisanten met het Jodendom, in Joodse en christelijke literatuur en op grafstenen

Kring van heidense belangstellenden rond synagogen in het hele Romeinse rijk

Bijwonen van sabbatsdiensten, financiële ondersteuning

Onderhouding naar eigen keuze van enkele Tora geboden, zonder bekering tot het Jodendom

Voorbeelden van Godvrezenden die op hun kosten een synagoge lieten bouwen (Julia Severa, Priesteres van de keizercultus, Turkije eerste eeuw CE)

Aantrekkingskracht tot het Jodendom, georganiseerde armenzorg en ziekenzorg, Joodse charitatieve instellingen

Julianus de Afvallige 300 CE

Armenzorg en ziekenzorg in het vroege christendom is een Joodse erfenis, bijdragen in groei van het christendom naar een wereldreligie

Griekse cultuur heeft de Joodse wereld op tal van wijzen beïnvloed

Omgekeerde was ook het geval (zie de Godvrezenden)

Vragenbespreking

Kentering in de westerse diaspora naar een rabbinaal Jodendom

Groei en bloei van Joodse gemeenten in de Griekstalige diaspora voor de Rabbinisering van het Jodendom

Gevoelige verhoudingen in het hedendaagse orthodoxe rabbinale Jodendom en onderzoek naar het pre-rabbinale Jodendom in de Griekse diaspora

Legitieme vorm van Jodendom in Grieks (een niet-rabbijns Jodendom)

Uiteindelijke dominantie van het Rabbinale Jodendom

Die Grieks-Joodse cultuur is in feite nooit geëindigd en doorgegaan tot in de Middeleeuwen

Joden in het Byzantijnse Rijk met nieuwe Griekse Bijbelvertalingen (Middeleeuws Grieks), nieuwe gebeden in het Byzantijns Middeleeuws Grieks

Deze ontwikkeling gaat door tot op de dag van vandaag in Griekenland (hoewel op kleine schaal)

Rabbijnse beweging ontstaan in 70 CE in het land Israël, maar dat was een kleine groep

Van 70 tot 600/700 CE geleidelijke groei van een kleine Rabbinale beweging naar een groep van gezaghebbende Joodse leiders

Eerst gezag in de Hebreeuws en Aramees sprekende delen (oosterse diaspora)

Vanaf 500 CE was het gezag van de rabbijnse beweging sterk genoeg om zich naar het westen te verspreiden

Individuele gezanten naar Rome, Sardis, Athene (grote Joodse gemeenschappen)

Begin van het leren van Hebreeuws door leiders in de gemeenschappen van de westerse diaspora en het overdragen van Rabbijnse tradities

Langzaam proces van Rabbinisering en Hebreïsering van het Griekstalige westerse Jodendom in leidinggevende kringen

Er zijn nooit volledig Hebreeuwssprekende Joodse gemeenschappen in het westen ontstaan, Joden zijn landstalen gaan overnemen (Duits, Frans, Jiddisch)

In Babylonië zijn in 100-300 CE Rabbijnse Academische scholen ontstaan waar de Joodse traditie werd bestudeerd

Rabbi Yehuda Hanasi heeft in het land Israël, 200 CE, de Rabbijnse overleveringen (Halacha) schriftelijk vastgelegd in de Misjna

Studie en becommentariëring van de Misjna in Babylonië, de neerslag van die discussies in de Rabbijnenscholen in Babylon, is ook weer vastgelegd en is de Talmoed geworden

Vrouwelijke leiders in de synagoge in de westerse diaspora

10 verschillende synagoges in Rome rond eerste eeuw CE

Autonomie van Joodse gemeentes in de Griekstalige diaspora

Houden van Bijbelse voorschriften, Tora geboden in de Griekstalige diaspora

Praktische uitwerking aan de vaag omschreven geboden in de Tora, maar uit niets blijkt dat Rabbinale Halachische uitwerkingen zijn doorgedrongen in de Griekstalige diaspora

Men kende voorschriften, Mitswot uit de Tenach, maar niet de Mitswot in de Rabbijnse zin

Uit niets blijkt dat er een ontwikkelde Halacha, regelgeving, of een beginstadium van Halacha, regelgeving was in de Griekse diaspora

Tora lezingen in de Griekse diaspora

De ‘breuklijnen’ in het Jodendom tussen oosterse en westerse diaspora zijn alleen taalkundig bepaald en gaan niet om geloofskwesties

De Griekstalige Joodse diaspora wordt in de Rabbijnse literatuur bijna nooit genoemd, en lijkt volledig buiten de horizon van de Rabbijnen te liggen

Grote Joodse gemeenschap in en rond Mesopotamië tot 1948

Pogrom in Alexandrië 38 CE